گلاس آینومر ها در اواخر دهه 60میلادی توسط ویلسون و همکارانش در آزمایشگاه LGC در لندن برای جایگزین شدن سمان های سیلیکاتی معرفی شدند.
در ابتدا شیشه مورد استفاده که خواص مطلوبی داشته به عنوان G200 و سمان تولید شده از این شیشه به نام ASPAI شناخته میشود.
تکامل سمان های گلاس آینومر در طول چند دهه گذشته منجر به تغییرات در هر دو جزء پودر شیشه و اسید پلی کربوکسیلیک شده است.
که اجرای مختلفی به عنوان تقویت کننده نیز به این سیستم اضافه شده است.
از جمله موارد استفاده در دندانپزشکی بعنوان ماده پر کننده،سیمان کف بندی و براکت ارتودنسی میباشد.
در یک دسته بندی کلی این سیمان به دو نوع معمولی و اصلاح شده با رزین تقسیم بندی میشود.
سمان گلاس آینومر معمولی دارای سه جزء اصلی اسید پلی آکنوئات محلول در آب،شیشه آلومینوسیلیکاتی و آب میباشد.
سمان اصلاح شده با رزین،مایع مصرفی آب است و پلی اسید جامد پس از اختلال در آب حل میشود.
ساختار،خواص و کاربرد های بالینی سمان های گلاس آینومر
سمانهای گلاس آینومر بر اساس نوع تقویت کننده به 3نوع دسته بندی میشوند
سمان گلاس آینومر معمولی
ترکیبی از تکنولوژی و شیمی سیلیکات ها و سمان های پلی کربوکسیلاتی روی هستند که به منظور ترکیب خصوصیات مطلوب هر دو جزء مورد استفاده قرار میگیرند که از خانواده سمانهای پایه اسیدی میباشند.
سمان گلاس آینومر اصلاح شده با رزین
به منظور بهبود خواص سمان گلاس آینومر معمولی از یک جزء رزینی استفاده شده است که این جزء از مونومر های آبدوستی هستند که از قابلیت پلیمریزه شدن برخوردارند.
سمان گلاس آینومر تقویت شده با فلز
در این سیستم از ذرات پر کننده فلزی جهت بهبود استحکام،تافنس شکست و مقاومت در برابر سایش استفاده شده است و معمولا از ذرات نقره مانند پودر آلیاژ آمالگام استفاده میشود که از رنگ ظاهری مناسبی برخوردار نمی باشند.
سمان های گلاس آینومر بر اساس نحوه گیرش به 2 نوع دسته بندی میشوند:
خود سفت شونده (سلف کیور)
گیرش و سخت شدن در این نوع سمانها تنها شامل واکنش اسید-باز بین پودر شیشه قلیایی و پلی اکریلیک اسید میباشد که پس از اختلال اجزا انجام شده و سمان سخت میشود.
سخت شونده با نور (لایت کیور)
در این نوع سمانها 2 نوع واکنش گیرش رخ میدهد، در ابتدا واکنش اسید باز بین پلی اکریلیک اسید و پودر شیشه قلیایی و بعد از آن پلیمریزاسیون توسط نور که با واکنش اکسایش- کاهش شروع شده و در نتیجه باعث سخت شدن سمان میشود.
خواص و کاربرد ها
کاربرد های مختلفی برای این سمان دندانی وجود دارد که با توجه به خواص آن مورد استفاده قرار میگیرد که در زیر به آن اشاره میکنیم.
چسب گلاس آینومر
جهت چسباندن و سمان کاری دائمی تاج(crown)،پل های دندانی(Bridge)،روکش و دیگر پوشش ها عالی هستند که
قابلیت چسبندگی به عاج یا مینای دندان را دارند وبا انتشار یون فلوئور و دادن یک پایه محکم برای کامپوزیت،حساسیت را کاهش داده و محافظ پالپ و عایق میباشد.
درزگیر و پایه
با توجه به چسبندگی قوی به عاج و مینای دندان و آزاد سازی فلوراید نه تنها باعث جلوگیری از پوسیدگی میشود بلکه از پوسیدگی ثانویه جلوگیری کرده و تشکیل عاج ثانویه را بالا میبرد.
ماده پر کننده
سمانهای گلاس آینومر نیز بعنوان ماده پر کننده مورد استفاده قرار میگیرند که بطور معمول با توجه به مقاومت کم آن در برابر فشار های سنگین جویدن ، برای سمان تاج دندان و برای پر کردن حفره های دندانی بخصوص حفره های نزدیک به سطح ریشه دندان مورد استفاده قرار میگیرد.
چسب ارتودنسی
با توجه به خاصیت چسبندگی سمان گلاس آینومر بدون نیاز به اچ و باندینگ شدن جهت چسباندن نیز مورد استفاده قرار میگیرد ضمن آنکه حاوی فلوراید بوده و از پوسیدگی های بعدی جلوگیری میکند.
ساخت روکش
با توجه به میزان مقاومت سمانهای گلاس آینومر در برابر فشار و سایش پیشنهاد شده که در صورت استفاده جهت ساخت روکش برای دندانهایی صورت گیرد که فشار جویدن و سایش بر آنها کم باشد و بعنوان روکش برای برای دندان هایی مورد استفاده قرار گیرد که از نظر ساختاری دارای دیواره سالمی باشند.
بیس و لاینر
با توجه به خاصیت مطلوب در سمان های گلاس آینومر رزینی جهت بیس و لاینر نیز مورد استفاده قرار میگیرند و با وجود آزادسازی فلوراید باعث عدم پوسیدگی ثانویه میشود.
از دیگر خواص استفاده از سمان های گلاس آینومر برند SwissMediTec میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چسبندگی بالا به عاج و مینای دندان
- قابل استفاده برای تاج و پل دندان
- انعطاف پذیری و هندلینگ آسان
- ویسکوزیته مطلوب
- استحکام و دوام بالا
- آزادسازی فلوراید
- رادیو اٌپک و هیدروفیل بودن محصول
- پولیش پذیری بالا
- عدم نیاز به اچ و باندینگ
- مقاوم در برابر محیط مرطوب دهان
- دارای رنگ طبیعی دندان و ظاهری طبیعی